گرانیت شدن یک فرضیه قدیمی و تا حد زیادی نادیده گرفته شده است که گرانیت در محل خود از طریق متاسوماتیسم شدید تشکیل شده است. ایده گرانیتی شدن این بود که مایعات ظاهراً عناصری مانند پتاسیم را وارد می کنند و سایرین مانند کلسیم را حذف می کنند تا یک سنگ دگرگونی را به گرانیت تبدیل کنند. این قرار بود در سراسر یک جبهه مهاجرت رخ دهد. با این حال، کار تجربی در دهه 1960 نشان داد که گرانیت ها منشا آذرین دارند.[37] ویژگیهای کانیشناسی و شیمیایی گرانیت را میتوان تنها با روابط فاز کریستال-مایع توضیح داد، که نشان میدهد حداقل باید ذوب کافی برای به حرکت درآوردن ماگما وجود داشته باشد.[38]
با این حال، در سطوح به اندازه کافی عمیق پوسته، تمایز بین دگرگونی و ذوب پوسته خود مبهم می شود. شرایط برای تبلور ماگمای مایع به اندازه کافی به شرایط دگرگونی درجه بالا نزدیک است که سنگ ها اغلب شباهت نزدیکی دارند.[39] در این شرایط، مذابهای گرانیتی را میتوان از طریق ذوب جزئی سنگهای دگرگونی با استخراج عناصر متحرک مذاب مانند پتاسیم و سیلیکون در مذابها، اما باقی گذاشتن عناصر دیگر مانند کلسیم و آهن در بقایای گرانولیت تولید کرد. این ممکن است منشا میگماتیت ها باشد. میگماتیت از سنگ تیره و نسوز (ملانوزوم) تشکیل شده است که توسط صفحات و کانال های سنگ گرانیتی سبک (لوکوزوم) نفوذ می کند. لوکوزوم به مذاب جزئی سنگ مادری تعبیر می شود که شروع به جدا شدن از باقی مانده جامد (ملانوزوم) کرده است.[40] اگر ذوب جزئی به اندازه کافی تولید شود، از سنگ منشأ جدا می شود، از طریق تبلور جزئی در طی صعود به سطح، تکامل بیشتری پیدا می کند و به والد ماگمایی سنگ گرانیتی تبدیل می شود. باقیمانده سنگ منشا به گرانولیت تبدیل می شود.
ذوب جزئی سنگهای جامد مستلزم دماهای بالا و افزودن آب یا سایر مواد فرار است که دمای جامدوس (دمای شروع ذوب جزئی) این سنگها را کاهش می دهد. مدتها مورد بحث بود که آیا ضخیم شدن پوسته در کوه زایی ها (کمربندهای کوهستانی در امتداد مرزهای همگرا) برای تولید مذاب گرانیت با گرمایش پرتوزایی کافی است، اما کار اخیر نشان می دهد که این یک مکانیسم قابل دوام نیست.[41] گرانیت سازی درجا نیاز به حرارت دادن توسط گوشته استنوسفری یا با پوشش زیرین با ماگماهای مشتق شده از گوشته دارد.[42]
Leave a Reply